Waarom je lichaam slimmer is dan elk dieetplan: inzichten van een topexpert in overgewicht en nefrologie

Het idee dat je met dagelijks 500 kilocalorieën minder eten een halve kilo vet per week verliest, is echt een mythe. Dat stelt Jason Fund, vooraanstaand nefroloog en autoriteit op het gebied van obesitas, zoals hij recent vertelde in de podcast The Diary of a CEO. “Dat is absoluut onjuist,” benadrukt hij. “Het bewijs uit tientallen jaren onderzoek laat keer op keer zien: als je minder eet, gaat je lichaam automatisch óók minder verbranden.”

Volgens Fund past ons metabolisme zich razendsnel aan een calorietekort aan. Je lichaam is slimmer dan elk dieetboek: wanneer het merkt dat je minder brandstof binnenkrijgt, schakelt het direct over op een zuinigere modus. Het resultaat? Waar je hoopt op doorlopende gewichtsafname, krijg je een plateau.

“Na verloop van tijd – afhankelijk van wat je eet – gaat je lichaam simpelweg efficiënter met energie om,” legt Fund uit. “We hebben het mechanisme in vrijwel elk onderzoek gezien: als er schaarste dreigt, wordt het metabolisme trager.” Vergelijk het met zuinig rijden in de spits; je komt minder snel vooruit, maar houdt het langer vol.

Minder eten, minder verbranden: zo werkt het écht

Fund wijst op een cruciaal begrip waar weinig mensen bij stilstaan: het basale metabolisme. Dit is het aantal calorieën dat jouw lijf verbruikt in complete rust, puur om te blijven functioneren – dus zonder dat je überhaupt de fiets naar werk pakt of door de Kalverstraat slentert. Wat blijkt? Bij fors minder eten verlaagt je lichaam juist dit basaal verbruik. “Dat weten we al tachtig jaar uit onderzoek,” zegt Fund. “Wie structureel lager zit in energie-inname, verbrandt zelf minder.”

De simpele som – minder eten = gewicht kwijt – is dus wetenschappelijk achterhaald. Fund is daar uitgesproken in: wie nog gelooft in dat oude plaatje, negeert decennia aan onderzoek én het vernuft van je eigen lijf.

“Het lijf is géén rekenmachine,” zegt de nefroloog. “De suggestie dat minder eten direct leidt tot gewichtsverlies klopt gewoon niet. Je neemt 500 kilocalorieën minder, je lichaam past zich aan, en uiteindelijk blijft het effect uit.”

Waarom valt de één niet af bij caloriearm eten?

Deze inzichten zetten een actuele discussie binnen de voedings- en hormoonkunde weer volop op scherp: waarom lukt afvallen niet bij iedereen die ‘weinig’ eet? Fund wijst op fysiologie, niet op rekensommen. De unieke reactie van het lichaam op voeding vraagt volgens hem om persoonlijke begeleiding en maatwerk.

Het is tijd voor een frisse kijk, vindt Fund. Steeds meer artsen en diëtisten in Nederland – denk aan UMC Utrecht, het OLVG of enthousiaste teams in Haarlem – laten de verouderde calorieënlogica los. De focus verschuift: minder schuldgevoel, meer wetenschap en begrip voor hoe ons lichaam écht werkt.

Kortom: dagelijks 500 kilocalorieën beperken om een halve kilo per week te verliezen is hardnekkige afvalmythe. Met ruim vijftig jaar aan studies, en de ervaring van duizenden Nederlanders, is het tijd om deze gedachte los te laten. Durf kritisch te blijven, baseer uw keuzes op actuele wetenschap en – misschien wel het belangrijkste – kies voor een duurzaam, persoonlijk plan.